Telematyka jest istotnym ogniwem tzw. visibility (widoczności), co pozwala określać m.in. to, gdzie jest ładunek, czy transportowany jest właściwą trasą, w odpowiedni sposób i kiedy zostanie dostarczony do finalnego odbiorcy. Z badań Webfleet Solutions wynika, że ok. 80% przewoźników korzysta z telematyki i są oni świadomi korzyści tego typu rozwiązań. Najczęściej są to firmy, których floty wahają się w przedziale od kilku do kilkudziesięciu pojazdów. To obala mit, że telematyka to rozwiązanie tylko dla dużych firm. Zaawansowane technologicznie systemy telematyczne nie są tanie, ale inwestycja w nie, to z pewnością nie są utopione pieniądze, a zwrot z tej inwestycji jest namacalny i zazwyczaj szybki. Najważniejszymi funkcjonalnościami systemów telematycznych według badań ankietowych są: monitoring i lokalizacja pojazdów, a także raportowanie (o zużyciu paliwa, czasie pracy itp.), a następnie bezpieczeństwo, optymalizacja tras i zamówień oraz obsługa danych z tachografów.
REKLAMA
Mogą dać przewagę
Zadaniem rozwiązań telematycznych jest, najogólniej mówiąc, rejestrowanie i przekazywanie informacji z pojazdów do systemu nadzorującego ich wykorzystanie. Dane te stanowią swoistą bazę wiedzy o tym, gdzie i jak operuje pojazd, a wraz z nim jego kierowca.
Uczestnicy rynku dość zgodnie twierdzą, że wzrost konkurencyjności firm wynika np. z tego, że rozwiązania telematyczne pozwalają znacznie obniżyć koszty komunikacji z wykorzystaniem telefonów komórkowych. Dostrzegają to, że w przeciwieństwie do klasycznej komunikacji telefonicznej możliwości komunikacji przez system telematyczny są znacznie bardziej rozległe i zaawansowane technologicznie: od prostych wiadomości tekstowych, przez bardziej złożone procesy zarządzania zleceniami i ich aktualizacje, do przesyłania obrazów między kierowcą a pracownikami biura. Oprócz redukcji kosztów istotną korzyścią z komunikacji przez systemy telematyczne jest także możliwość całkowitego monitorowania przebiegu komunikacji i przesyłanych wiadomości w dowolnym momencie, gdyż wszelkie formularze oraz pliki integrowane są bezpośrednio z systemem w biurze.
Wgląd w istotne dane bez wątpienia ma wpływ na obniżanie kosztów. Menedżerowie flotowi dysponują dzięki nim informacjami o np. spalaniu, prędkościach, z jakimi poruszają się pojazdy, jak również mają dostęp do podglądu pozycji aut w czasie rzeczywistym. Pomaga to w sprawdzeniu efektywności pracy kierowców i jej poprawie. Pracodawca widzi, kiedy kierowca robił postoje, czy wyjechał z określonej dla niego strefy, czy korzystał ze służbowego auta poza godzinami pracy, a nawet z jaką prędkością jechał. Pozwala to nie tylko koordynować powierzone kierowcom zadania, ale również je optymalizować, by obniżyć koszty paliwa i amortyzacji aut. Wśród zalet komunikacji automatycznej jest pełne rejestrowanie jej przebiegu, np. wysłania zlecenia z systemu lub jego zmiana, konieczna akceptacja przyjęcia komunikatu, potwierdzenie realizacji itp.
Automatyzm sprawia, że w coraz większym stopniu platforma lokalizacyjna komunikuje się bezpośrednio z pojazdem, a nie z jego kierowcą. Rozwój technologii m2m (machine-to-machine) powoduje, że staje się codziennością. Technologie służące do łączności między kierowcami a ich centralą można podzielić na dwie grupy: te dla mniejszych firm oraz te obsługujące duże przedsiębiorstwa. Te pierwsze podmioty, jeśli w ogóle korzystają z jakichkolwiek systemów, wybierają zazwyczaj proste i niedrogie rozwiązania bazujące zwykle na samym monitoringu pojazdu i wykorzystujące po stronie kierowcy rejestratory GPS/GPRS i np. sondy paliwa. Po stronie centrali stosowane są aplikacje do monitoringu lokalizacji pojazdu i jego stanu. Większe przedsiębiorstwa z branży TSL wykorzystują bardziej zaawansowane rozwiązania, rozszerzające wachlarz funkcji z samego monitoringu o np. nawigację GPS, komunikację (głosową lub typu chat) na linii kierowca–
dyspozytor, planowanie i przesyłanie przez centralę tras do kierowcy (z opcją potwierdzenia jej przyjęcia), powiadomienia o przekroczeniach zadanych parametrów (np. wyjechanie poza wyznaczony korytarz ruchu), identyfikację stylu jazdy kierowcy, czujniki temperatury czy otwarcia klapy (wszystko to dostępne w czasie rzeczywistym).
Telematyka daje też przewagę, bo może generować oszczędności w funkcjonowaniu floty przez usprawnienie administracji pojazdami (znajomość położenia, miejsc, długości postojów itp.), wdrażanie zasad ecodrivingu, niższej szkodowości. Może dać również sporą przewagę w transporcie towarów o specjalnych wymaganiach, czyli np. wymagających tzw. kontrolowanej temperatury. Rozwiązania telematyczne stają się dziś istotnymi elementami
np. jednostek chłodniczych do naczep (agregatów). Tacy dostawcy jak Carrier Transicold czy ThermoKing mają rozwiązania pozwalające na monitorowanie w czasie rzeczywistym. W przypadku Carrier Transicold mowa np. o współpracy z aplikacją mobilną Lynx Fleet, umożliwiającą szybki dostęp do kluczowych danych, takich jak temperatura ładunku, lokalizacja, stan urządzeń i aktualizacje. Umożliwia zatem proaktywne monitorowanie, szybką reakcję na alerty oraz ochronę ładunku, ograniczając opóźnienia i ewentualne straty. Aplikacja wspiera zgodność z przepisami dotyczącymi łańcucha chłodniczego oraz odpowiada za zapewnienie optymalnych warunków transportu dla produktów łatwo psujących się i farmaceutyków. Również ThermoKing i telematyka BlueBox pozwala na pełną widoczność pracy urządzeń i generuje bezpośrednie powiadomienie za pośrednictwem aplikacji i poczty e-mail. Rozwiązania telematyczne oferują też np. producenci środków transportu, np. Krone Telematics monitoruje lokalizację, drzwi, dane operacyjne, temperaturę chłodzenia, stan chłodziarki i sprzężenia oraz generuje komunikaty o błędach z układu hamulcowego.
Minimalizacji ryzyka ewentualnych strat służyć mogą również systemy telematyczne pozwalające „czuwać” nad ogumieniem środków transportu. Na przykład Goodyear ma system TPMS. Niewielkie czujniki w każdym kole, zintegrowane z telematyką, mogą oznaczać ogromny postęp w wydajności. – Jeśli czujnik TPMS wykryje zmianę temperatury lub ciśnienia w oponie dowolnego pojazdu w dowolnym miejscu, natychmiast wyśle alarm do komputera lub urządzenia przenośnego. Na podstawie danych można podjąć odpowiednie kroki, aby zapobiec wypadkom, które mogłyby spowodować kosztowne przestoje, opóźnione dostawy lub niezadowolenie klientów – tłumaczy dostawca rozwiązania.
Korzyści i … moduły
Rozwiązania telematyczne umożliwiają archiwizację przepływających danych oraz pozwalają na śledzenie statusu realizacji zlecenia na każdym z etapów. Oprócz funkcji kontrolnych stanowią wsparcie dla kierowcy asystując podczas wykonywania zlecenia. Dariusz Terlecki z Webfleet Solutions podkreślał w wypowiedzi prasowej, że telematyka jest dla wszystkich, a na ile jest to skuteczne narzędzie, decydują sami użytkownicy. Benefity są tym większe, im więcej istotnych parametrów pojazdu i kierowcy monitorujemy, i im pełniej wykorzystujemy możliwości systemu.
Nie ma wątpliwości, że „idzie” też o pieniądze, telematyka wpływa bowiem na obniżenie kosztów funkcjonowania floty. Aby jednak znaleźć oszczędności – najpierw trzeba rozsądnie zainwestować. Im więcej możliwości daje nam system, tym większe mogą być te oszczędności. Jednym z najbardziej oczywistych obszarów poszukiwania oszczędności jest optymalizacja tras.
W zgodnej opinii specjalistów korzyści finansowe wynikające z zastosowań rozwiązań telematycznych można dość dokładnie policzyć. Za najbardziej newralgiczne obszary, gdzie wykazywane są oszczędności materialne rzędu 20–30%, uznaje się: czas pracy kierowców, gospodarkę paliwami, przebieg pojazdów. W przypadku redukcji nieautoryzowanych przebiegów sięgać one mogą nawet 90%. Podczas przeprowadzonego kilka lat temu badania wśród użytkowników systemu telematycznego GBOX Light i GBOX Assist ok. 20% klientów wskazało, że wdrożenie telematyki pozwoliło na redukcję ponad połowy pustych przebiegów.
Ważny element stanowi również możliwość integracji z różnymi zewnętrznymi systemami. Przykładem jest chociażby integracja z systemem e-TOLL albo systemem SENT, które oferuje część dostawców telematyki. Dzięki temu można łatwo dostosować się do obowiązujących regulacji, bez inwestowania w kolejne urządzenia i ich instalację. Efekty po wdrożeniu tematyki widać praktycznie od ręki, a całkowity okres zwrotu z inwestycji (szacowany na podstawie danych od klientów) waha się w przedziale od 6 do 9 miesięcy.
Większość rozwiązań ma modułowy charakter. – Na pełne rozwiązanie telematyczne składa się wiele „klocków”, z których układamy konkretną całość dla danego przewoźnika. Możemy zatem zaproponować bazowe rozwiązanie dla mniejszej firmy, tzw. GPS-y, jak to nazywają przewoźnicy. W ramach bazowego pakietu przewoźnik może otrzymać: pozycjonowanie, historie tras, wgląd w czas pracy kierowcy, raporty techniczne, zdalne odczyty z tachografu. To w zupełności wystarcza w skutecznym zarządzaniu relatywnie małą flotą – przekonywali w wypowiedzi prasowej przedstawiciele Astraty. Jeśli długofalowa wizja rozwoju firmy zakłada sukcesywny wzrost wielkości floty, warto wybrać rozwiązanie telematyczne, które może rosnąć z przewoźnikiem i da szersze możliwości. Może to być np. komunikacja dwustronna biuro – kierowca albo elastyczność w integracji z innymi systemami wykorzystywanymi w firmie (chociażby implementowany system klasy TMS).
Jest z czego wybierać
Oferta rozwiązań telematycznych rośnie z roku na rok. Wśród kompleksowych narzędzi typu „all-in-one” do zarządzania transportem, które łączy system FMS (Fleet Management System) oraz TMS (Transport Management System) w jednym są rozwiązania oferowane przez AddSecure. W jego skład wchodzą: przeglądarkowa platforma telematyczna Fleetvisor, urządzenie montowane w pojeździe TruckLinc oraz ekran kabinowy do pracy z kierowcą DriverLinc5. Całościowy system wspiera firmę transportową w zakresie: monitorowania zasobów (kierowców i pojazdów) w czasie rzeczywistym, weryfikacji wydarzeń, które zdarzyły się w przeszłości (historia tras i czynności kierowców), budowania wydajności kierowców przez kontrolę ich czasu pracy i kalkulację dotyczącą ich dostępności w zakresie realizowania kolejnych zleceń. Oprócz tego system daje możliwość spełniania wymagań Pakietu Mobilności – automatycznie pobiera pliki DDD, raporty przekraczania granic, analitykę dotyczącą pojazdów i kierowców, pozwalającą na podejmowanie kluczowych decyzji w zakresie zarządzania operacjami transportowymi i kontrolę krytycznych momentów realizowanych zleceń (statusowanie zadań w czasie rzeczywistym). Fleetvisor zintegrowano z innymi programami użytkowymi i systemami, aby połączyć wszystkie operacje w firmie i zapewnić jej niezbędne dane. DriverLinc5 to piąta generacja komputerów pokładowych i rozwiązań do zarządzania flotą. Wśród funkcjonalności są: lokalizacja pojazdów, zdalny odczyt tachografu i analiza czasu pracy kierowcy, monitoring paliwa, ecodriving, kontrola opon, zarządzanie naczepami oraz komunikacja z kierowcami poprzez urządzenia mobilne. Uzupełniający telematykę TMS przenosi proces transportu do aplikacji w chmurze od przyjęcia zlecenia po fakturę końcową. Można np. przesyłać wyznaczoną trasę na terminal kierowcy z opcją alertowania w przypadku jej opuszczenia. Dodatkowo, dzięki funkcji statusowania przez kierowców, można śledzić postępy danego zlecenia na każdym etapie jego realizacji. Elementem składowym systemu jest Astrata VideoLinc, to zintegrowane rozwiązanie wideorejestracji, które łączy dane telematyczne z materiałem filmowym dając obraz tego, co wydarzyło się na drodze. Zwiększa bezpieczeństwo kierowców i zmniejsza koszty roszczeń z tytułu wypadków i fałszywych oskarżeń. System zabezpiecza również na wypadek uszkodzeń towaru wynikających z błędów popełnionych w trakcie załadunków.
Inelo ma innowacyjne rozwiązanie technologiczne GBOX Assist 3.0, umożliwiające szybki przepływ informacji pomiędzy kabiną kierowcy a biurem, jak również pozwalające na pełną kontrolę spedytora nad pojazdem i trasą przejazdu (korzystając z integracji z systemami TMS). Elementami systemu są: lokalizator GPS, urządzenie GBOX Assist 3.0 (kolejna generacja zaawansowanego urządzenia służącego do lokalizacji i monitoringu), jak również Panel GBOX Online (dostępny z pozycji przeglądarki internetowej, umożliwia lokalizację pojazdów, zarządzanie flotą oraz weryfikację pracy samochodów i kierowców). GBox Assist App to kompleksowy system umożliwiający stały monitoring realizacji zlecenia na komputerze, jak i na telefonie. Daje pełną kontrolę nad pojazdami i zleceniami w firmie. Przy pomocy aplikacji GBox Plan można tworzyć zlecenia, kontrolować przebieg zadań i odbierać dokumenty przesyłane przez kierowców. Jest też aplikacja Inelo Drive pozwalająca np. sprawdzić status zleceń czy przesyłać dokumenty w postaci zdjęć, ale również wyświetlać informacje na temat przewidywanego czasu realizacji zlecenia.
Przede wszystkim na produktach i usługach dla transportu ciężkiego skupia się Trimble Transport&Logistics. Komputery pokładowe zapewniają stały, obustronny przesył danych pomiędzy dyspozytorem a kierowcą. Funkcjonalności systemu pozwalają na monitoring i lokalizację pojazdów, komunikację z kierowcą, obsługę zadań i zleceń transportowych, obustronne przesyłanie plików – skanów dokumentów, zdjęć, rejestrację i bieżącą kontrolę czasu pracy kierowców, zdalne pobieranie danych z tachografu, identyfikację naczep, monitoring temperatury…
Rozwiązania Trimble Transport&Logistics są modułowe i elastyczne, dopasowywane pod kątem wymagań klienta i specyfiki prowadzonej przez niego działalności przewozowej. Są dostępne zarówno proste systemy lokalizacyjne, jak i zaawansowane systemy z interfejsem dla kierowcy. Mogą to być urządzenia na stałe montowane w kabinach, jak i rozwiązania hybrydowe składające się z części zainstalowanej na stałe oraz urządzenia mobilnego w postaci tabletu. Dla podwykonawców czy mniej wymagających klientów Trimble Transport&Logistics ma aplikacje możliwe do zainstalowania na dowolnym urządzeniu typu tablet lub telefon.
Pełen monitoring i kompleksowe zarządzanie różnymi elementami floty zapewniać ma platforma Webfleet. W ramach usługi klient otrzymuje dokładną informację na temat lokalizacji samochodów, naczep i innych zasobów oraz ich najważniejszych parametrów, jak np. zużycie paliwa, liczba pokonanych kilometrów, czasy przejazdów. Może wysyłać zlecenia do kierowców w czasie rzeczywistym, optymalizować drogi przejazdów, planować obsługę serwisową tak, aby minimalizować przestoje. System zdalnie pobiera dane dotyczące czasu pracy, statusy kierujących pojazdami oraz informacje na temat ich stylu jazdy (OptiDrive 360). Dzięki temu może zachować zgodność z przepisami, zredukować czas potrzebny na rozliczanie dokumentacji oraz zwiększyć bezpieczeństwo kierowców. Twórcy rozwiązania zwracają też uwagę na aplikacje mobilne, Webfleet Solutions już od lat udostępnia klientom aplikację mobilną, która z poziomu urządzenia mobilnego zapewnia fleet managerom komplet informacji i funkcji do zarządzania flotą, w tym m.in. monitorowanie pojazdów i naczep, zarządzanie podróżami i zamówieniami, wysyłanie zleceń do kierowców oraz otrzymywanie powiadomień i alertów. Z kolei Webfleet Work App to aplikacja, w której kierowca znajdzie profesjonalną nawigację, bieżące informacje o ruchu drogowym, rejestrator czasu pracy i przejazdów, dane o zleceniach i instrukcjach z biura i precyzyjne szacowanie czasu przybycia (ETA). A to wszystko bez konieczności inwestycji w specjalistyczne urządzenia lub terminale kabinowe, dostępne na telefonie komórkowym. System ma też opcję Video, rozwiązanie łączące nagrania z kamery samochodowej z danymi dotyczącymi jazdy.
Wśród nowości jest Webfleet TPMS. Wykorzystuje zewnętrzne czujniki zaworowe, które stale monitorują poziom ciśnienia w oponach i ich temperaturę. Informacje te są przesyłane do platformy telematycznej i analizowane. W przypadku wykrycia nieprawidłowości platforma alarmuje menedżera floty w biurze i/lub kierowcę w kabinie. Dzięki temu mogą oni podjąć odpowiednie działania, zanim wykryta nieprawidłowość przerodzi się w poważniejszy problem, który może prowadzić do wypadków, zakłóceń jazdy i kosztownych przestojów pojazdu. Zaciekawienie budzi też aplikacja do zdalnej kontroli sprawności pojazdu Vehicle check, automatyzująca proces przeglądów pojazdu przez kierowców, umożliwiająca definiowanie i przesyłanie list kontrolnych oraz łatwe zarządzanie usuwaniem awarii i pracami serwisowymi.
