Jak działa system e-TOLL?
System e-TOLL zastąpił wcześniejszy viaTOLL i bazuje na geolokalizacji pojazdu – opłaty są naliczane na podstawie przejechanych odcinków dróg płatnych. Kierowca lub właściciel firmy transportowej musi zarejestrować się w systemie, korzystać z odpowiedniego urządzenia oraz regularnie doładowywać konto.
Za brak uiszczenia opłaty za przejazd płatnymi odcinkami dróg w systemie e-TOLL grożą kary pieniężne. Wysokość kary zależy od rodzaju pojazdu:
REKLAMA
- dla samochodów osobowych i motocykli: mandat wynosi 500 zł,
- dla pojazdów ciężarowych i autobusów: mandat wynosi 1500 zł,
- dla zestawu pojazdów (samochód osobowy do 3,5 t z przyczepą o łącznej DMC powyżej 3,5 t): mandat wynosi 500 zł.
Warto pamiętać, że kara nakładana jest za każdą dobę, w której doszło do naruszenia.
Dodatkowo kary mogą być nałożone również za inne naruszenia związane z systemem e-TOLL, takie jak:
- brak rejestracji w systemie e-TOLL: 1500 zł,
- podanie nieprawdziwych danych dotyczących pojazdu (np. numeru rejestracyjnego, DMC, klasy emisji spalin): 1500 zł,
- brak ważnych dokumentów potwierdzających dane pojazdu: 1000 zł,
- nieaktualizowanie danych w rejestrze przed przejazdem: 1000 zł,
- brak numeru referencyjnego urządzenia do przekazywania danych (ZSL, OBU): od 500 zł do 1500 zł (mandat karny),
- nieprawidłowo działające ZSL, OBU lub aplikacja e-TOLL PL: od 500 zł do 1500 zł (mandat karny),
- nieuzasadniony przejazd pasem awaryjnym: od 500 zł do 1500 zł (mandat karny),
- brak wystarczających środków na koncie przedpłaconym.
Jednym z częstych powodów nakładania kar jest brak wystarczających środków na koncie przedpłaconym. Ten sposób rozliczeń jest popularny wśród użytkowników e-TOLL. W tym modelu to na przewoźniku spoczywa odpowiedzialność za zapewnienie odpowiedniego salda, które pokryje opłaty za planowane przejazdy. Jeśli środków zabraknie, za każde stwierdzone naruszenie dotyczące jednego pojazdu w ciągu doby grozi kara w wysokości 1500 zł. W przypadku większej liczby pojazdów lub wielu dni bez opłat kwota kary może się znacząco zwiększyć.
Trzy dni na uzupełnienie?
Co istotne, art. 13k ust. 8a ustawy o drogach publicznych przewiduje pewne złagodzenie. Kara za brak opłaty w trybie przedpłaty nie zostanie nałożona, jeśli dane o lokalizacji pojazdu zostały przekazane do systemu e-TOLL KAS, a zaległa płatność zostanie uregulowana w ciągu trzech dni od zakończenia przejazdu. Informacje o wysokości zaległej kwoty znajdują się w systemie e-TOLL KAS. Ta zasada nie obowiązuje, jeśli naruszenie zostanie wykryte podczas kontroli drogowej prowadzonej przez Inspekcję Transportu Drogowego (GITD) lub funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej po zatrzymaniu pojazdu na płatnej drodze. W przypadku braku środków na koncie rozliczeniowym opłata zostanie pobrana automatycznie w ciągu maksymalnie trzech dni od zakończenia przejazdu. Stanie się tak, jeśli konto zostanie doładowane do kwoty pozwalającej na pokrycie zaległości, a dane geolokalizacyjne z urządzenia (mobilnego, pokładowego lub zewnętrznego systemu lokalizacyjnego) zostały przekazane do e-TOLL.
Skąd biorą się nieuzasadnione mandaty?
Najczęściej zgłaszane problemy to:
- błędy w lokalizacji GPS – system źle odczytuje pozycję pojazdu i nalicza opłaty na niewłaściwych trasach,
- przerwy w transmisji danych – urządzenie może stracić sygnał, co powoduje brak rejestracji przejazdu,
- nieprawidłowe przypisanie pojazdu do konta – np. z powodu błędu w numerze rejestracyjnym,
- problemy techniczne z aplikacją mobilną e-TOLL – zawieszenia, błędne odczyty, brak synchronizacji z systemem.
W efekcie przewoźnik otrzymuje mandat za rzekomy brak uiszczenia opłaty, mimo że przejazd został opłacony lub system zawiódł z przyczyn niezależnych od użytkownika.
Co robić w przypadku otrzymania mandatu?
Postępowanie rozpoczyna się od otrzymania zawiadomienia o jego wszczęciu. W dokumencie znajdują się szczegółowe informacje dotyczące naruszenia, takie jak data i godzina przejazdu, numer rejestracyjny pojazdu oraz miejsce, w którym zarejestrowano nieprawidłowość.
Etap I – wyjaśnienia
Po otrzymaniu zawiadomienia ukarany ma 7 dni na złożenie wyjaśnień i przedstawienie wszelkich dowodów. Co zrobić w tej sytuacji?
Dokładnie przeanalizuj dokument z karą – sprawdź datę i miejsce zdarzenia, numer rejestracyjny Twojego pojazdu oraz wysokość nałożonej opłaty. Upewnij się, że wszystkie informacje są poprawne i dotyczą Twojej floty.
Zgromadź niezbędne dowody – to najważniejsza część procesu odwoławczego. Im więcej dowodów potwierdzających Twoją rację przedstawisz, tym większa szansa na pozytywne rozpatrzenie Twojego wniosku. Mogą to być: potwierdzenia dokonania płatności (wyciągi bankowe, potwierdzenia transakcji z aplikacji e-TOLL Bilet lub e-TOLL PL), informacje z urządzenia OBU (historia Twoich przejazdów, logi systemowe – jeśli masz do nich dostęp – zdjęcia lub nagrania wideo jeśli posiadasz materiały z kamer w pojeździe lub monitoringu, które mogą potwierdzić prawidłowy przebieg trasy), dokumentacja serwisowa OBU (jeśli niedawno miałeś problemy z urządzeniem, dokumenty z serwisu mogą świadczyć o jego wadliwym działaniu).
Następnie Główny Inspektor Transportu Drogowego wydaje decyzję. Może umorzyć postępowanie, jeśli wyjaśnienia zostaną uznane za zasadne. Jeżeli przedstawione argumenty nie zostaną uwzględnione lub złożone w terminie, GITD nałoży karę.
Etap II – odwołanie od Decyzji GITD
Od decyzji Głównego Inspektora Transportu Drogowego w sprawie kary e-TOLL przysługuje środek odwoławczy – wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Można go złożyć w ciągu 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Wniosek ten nie podlega opłacie i wstrzymuje wykonanie kary na czas jego rozpatrzenia.
Etap III – skarga do WSA
W przypadku negatywnej decyzji po ponownym rozpatrzeniu sprawy można złożyć Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w ciągu 30 dni od dnia doręczenia decyzji. Skargę składa się za pośrednictwem GITD i podlega ona opłacie sądowej. Co ważne, złożenie skargi nie wstrzymuje wykonania kary, dlatego ukarany powinien ją zapłacić lub, alternatywnie, wnioskować o wstrzymanie jej wykonania.
Otrzymanie nieuzasadnionego mandatu z elektronicznego systemu poboru opłat drogowych może być frustrujące i generować niepotrzebne koszty, dlatego trzeba pamiętać o prawie do odwołania. W razie wątpliwości lub bardziej złożonych spraw warto skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej, co zwiększy szanse na pozytywne rozpatrzenie odwołania i pomoże uniknąć niesłusznych kar finansowych. Pomijanie lub ignorowanie mandatów może prowadzić do egzekucji administracyjnej, problemów z ubezpieczeniem, a nawet do wpisów w rejestrze dłużników. Z kolei skuteczne odwołanie może nie tylko zniwelować karę, ale też stworzyć podstawę do dochodzenia rekompensaty finansowej.
